Bu soruya verilecek binlerce değişik cevap bulabilirsiniz. Kimine göre reklam, “olmazsa olmaz”, kimine göre ise “iyi ürün kendini sattırır, reklam gereksiz bir olgudur”. Biz lafı dolandırmadan direk olarak konuya girelim. Bizce reklam nedir?
Reklam bir savaş sanatıdır.
Kabul etmek istemeseniz de, anti-militarist olsanız da, günümüz savaşlarının içindesiniz. Belki topla, tüfekle değil ama fikirlerinizle savaşmak zorundasınız. Varlığınızı sürdürmek, hedef kitlenize hükmetmek ve onları genişletmek için başka çareniz yok.
Peki, bu savaş nasıl kazanılacak?
Günümüz reklam ajansları birbirlerine üstünlük kurmak için çalışıyor ve gösteriş bu noktada ön planda oluyor. Ajanslar farklı gözükmek ve ne kadar da “yaratıcı” olduğunu hissettirmek için en lüks semtlerdeki, en gözde plazalarda ofis tutarken harcadığı parayı, maalesef ekip kurarken harcamayı gereksiz buluyor. Ajanslarda hızla artan stajyer sayısı da bu noktada karşımıza çıkıyor. Yeni mezun, nitelik ve tecrübe bakımından yetersiz insanlar topluluğu kalabalık bir görüntü sunuyor. (Yanlış anlaşılmasın, hepimiz stajyer olduk; stajyere de karşı değiliz.) Mesele nicelik mi yoksa nitelik mi noktasında kilitleniyor.
İnsan sayısının fazla olması mı bir savaşı kazandırır? Yoksa gerçekten savaşmayı iyi bilenler mi?
Tarih devasa ordulara karşı, daha mütevazı orduların strateji, beceri, cesaret ve zekâ ile kazanmış olduğu çok sayıda zaferini yazar. Savaşa hazırsanız ve şaşaalı gözüken, göz boyayan kuru kalabalık değil de doğru strateji, cesaret, omuz omuza çarpışacağınız, güven veren, kendisini kazanmaya adamış iyi savaşçılar arıyorsanız doğru yoldasınız. Bir ajansın iyi hizmet vermesi için gerekli olan çalışan sayısı 20’yi geçmez. Ama o 20 kişi gerçekten işine hâkim insanlar olmak zorundadır. Sonraki sayı artışı ajansın hizmet verdiği reklamverenlerin beklentilerine ve ajansın büyüme arzusuna göre farklılık gösterir. Bu noktadan sonra stajyerler devreye alınabilir. Yetenekli, özverili, çalışkan ve kendisini geliştirmeye çalışan, kısacası gelecek vaat eden stajyerin başımızın üstünde yeri var. Ama sırf kalabalık gözükmek için işi iyi bilen bir iki kişinin yanına stajyer doldurursan o işten bir cacık olmaz. Reklamveren de bir süre sonra gözünün boyandığını fark eder. Silahlarını ve savaşçılarını değiştirmeyi tercih eder. Çünkü bir savaş içinde olduğunuzu kabul etmeseniz de kaybetmeye başladığınızı anladığınızda, ters giden bir şeyler olduğunu fark ettiğinizde ilk sorgulayacağınız şey “Doğru kişilerle mi yol alıyorum? Stratejim doğru mu?” olacaktır. Siz, siz olun manavdan armut alır gibi reklam yapmayın, yaptırmayın. Poşeti açtığınızda, armut diye aldığınızın aslında ayva olduğunu gördüğünüzde yemekten başka çareniz kalmayabilir…
